STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH PRZED KRZYWDZENIEM


Preambuła

Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników Przedszkola Miejskiego Nr 14 im. J. Korczaka w Toruniu jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Pracownicy przedszkola traktują dzieci z szacunkiem oraz uwzględniają ich potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez pracowników wobec dzieci przemocy w jakiejkolwiek formie. Pracownicy przedszkola, realizując te cele, działają w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych przedszkola oraz własnych kompetencji.


Akty prawne

1. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury „Niebieskiej Karty” oraz wzorów formolarzy „Niebieska Karta”;


2. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r,, art. 12;


3. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela, pkt 1 art.6;


4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2 sierpnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych;


5. Ustawa o systemie oświaty;


6. Ustawa z dnia 26 października 1882 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich;


7. Kodeksu postępowania karnego – art. 304, Kodeksu karnego – art.162;


8. Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. [Dz.U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526];


9. Uchwała Rady Ministrów nr 130/2014 z dnia 8 lipca 2014 r. – rządowy program na lata 2014-2016 „Bezpieczna i przyjazna szkoła”;


10. Uchwała Rady Ministrów nr 89/2015 z dnia 23.06.2015 r.– rządowy program na lata 2015 – 2018 „Bezpieczna +”.


11. Nowelizacja Ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy z 9 marca 2023 r. [Dz.U. z 21 marca, poz 535];


12. Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy

Rozdział I
Przepisy definiujące

§ 1.

1. Ilekroć mowa o pracowniku, należy przez to rozumieć osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia w przedszkolu.


2. Ilekroć mowa o małoletnim, należy przez to rozumieć każdą osobę do ukończenia 18. roku życia.


3. Ilekroć mowa o rodzicu, należy przez to rozumieć osobę uprawnioną do reprezentacji małoletniego, w szczególności jego rodzica lub opiekuna prawnego. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem jest również rodzic zastępczy.


4. Zgoda rodzica małoletniego oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami małoletniego należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny.


5. Przez krzywdzenie małoletniego należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na jego szkodę przez jakąkolwiek osobę lub zagrożenie dobra małoletniego, w tym jego zaniedbywanie.


6. Ilekroć mowa o dyrektorze, należy przez to rozumieć dyrektora Przedszkola Miejskiego nr 14 im. Janusza Korczaka w Toruniu.


7. Ilekroć mowa o przedszkolu, należy przez to rozumieć Przedszkole Miejskie nr 14 im. Janusza Korczaka w Toruniu.


8. Ilekroć mowa o Standardach, należy przez to rozumieć Standardy Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem w Przedszkolu Miejskim nr 14 im. Janusza Korczaka w Toruniu


9. Osoba odpowiedzialna za Standardy to wyznaczony przez dyrektora pracownik sprawujący nadzór nad jej realizacją, monitorowaniem i aktualizacją.


10. Dane osobowe małoletniego to wszelkie informacje umożliwiające jego identyfikację

Rozdział II
Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia małoletnich

§ 2

1. Pracownicy przedszkola posiadają wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci.


2. W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka pracownicy przedszkola podejmują rozmowę z rodzicami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do szukania dla siebie pomocy.


3. Pracownicy monitorują sytuację i dobrostan małoletniego.


4. Pracownicy znają i stosują zasady bezpiecznych relacji personel – dziecko. Zasady stanowią Załącznik 1 do niniejszych Standardów.


5. Rekrutacja pracowników odbywa się zgodnie z Zasadami bezpiecznej rekrutacji personelu. Zasady stanowią Załącznik 2 do niniejszych Standardów.


6. Podejrzenie krzywdzenia mogą zgłosić również opiekunowie dziecka.

Rozdział III
Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka

§ 3

1. W przypadku podjęcia przez pracownika podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone, pracownik ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania uzyskanej informacji osobie wyznaczonej przez dyrektora.


2. W przypadku, gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili opiekunowie dziecka, zespół interwencyjny po przeprowadzeniu dochodzenia wewnętrznego, wzywa opiekunów dziecka na spotkanie wyjaśniające, podczas którego może zaproponować opiekunom zdiagnozowanie zgłaszanego podejrzenia w zewnętrznej, bezstronnej instytucji.

Ze spotkania sporządza się protokół.

§ 4

Procedura interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia dziecka poza przedszkolem
(w środowisku rodzinnym)

1. Pracownik podejrzewający krzywdzenie dziecka niezwłocznie informuje o swoich spostrzeżeniach wychowawcę oddziału, pracownika wskazanego przez dyrektora w celu zebrania i porównania informacji. Po zgromadzeniu informacji pracownik, nauczyciel, osoba wskazana przez dyrektora, zgłasza podejrzenie dyrektorowi.


2. Dyrektor decyduje, czy sytuacja wymaga dokładnej diagnozy i informuje wskazanego pracownika o konieczności obserwacji dziecka i sporządzenia diagnozy.


3. Nauczyciel, pracownik wskazany przez dyrektora lub dyrektor przeprowadzają rozmowę z rodzicami lub opiekunami prawnymi dziecka. Jeżeli z rozmowy wynika, że dziecko jest krzywdzone w środowisku rodzinnym dyrektor zgłasza zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do prokuratury/na Policę lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do Sądu Rejonowego (Wydział Rodzinny i Nieletnich) lub przesyła formolarz „Niebieskiej Karty – A” do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego.


4. Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach wskazanych powyżej instytucji.


5. Jeżeli z rozmowy wyraźnie nie wynika, że dziecko jest krzywdzone, dyrektor kieruje wniosek o wgląd w sytuację rodzinną dziecka do Sądu Rejonowego (Wydział Rodzinny i Nieletnich).


6. W przypadkach bardziej skomplikowanych (dotyczących wykorzystywania seksualnego oraz znęcania się fizycznego i psychicznego o dużym nasileniu) dyrektor dodatkowo powołuje zespół interwencyjny, w skład którego mogą wejść: nauczyciel, pedagog, psycholog, pracownik wskazany przez dyrektora przedszkola, dyrektor i inni pracownicy przedszkola mający wiedzę o krzywdzeniu dziecka lub o dziecku.


7. Zespół interwencyjny sporządza plan pomocy dziecku, który powinien zawierać wskazania dotyczące:


1. podjęcia przez przedszkole działań w celu zapewnienia dziecku bezpieczeństwa, w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej placówki,


2. wsparcia, jakie przedszkole zaoferuje dziecku,


3. skierowania dziecka do specjalistycznej placówki pomocy dziecku, jeżeli istnieje taka potrzeba.

§ 5

Procedura interwencji w sytuacji krzywdzenia dziecka w przedszkolu przez pracownika placówki

1. Osoba podejrzewająca krzywdzenie dziecka w przedszkolu zgłasza problem dyrektorowi.


2. Dyrektor przeprowadza rozmowę z pracownikami na temat zdarzenia. Następnie zarządza obserwację pracy osoby podejrzanej o krzywdzenie lub odsuwa pracownika od bezpośredniej pracy z dziećmi do czasu wyjaśnienia zdarzenia.


3. Dyrektor przeprowadza rozmowę z pracownikiem na temat podejrzenia krzywdzenia: przekazuje uwagi, zapoznaje się z jego wersją wydarzeń, analizuje zebrane dane oraz wraz z podejrzanym pracownikiem planuje dalsze działania mające na celu uchronienie dzieci przed ryzykiem powtórzenia się problemu.


4. W przypadku potwierdzenia podejrzenia o znęcanie fizyczne, psychiczne, wykorzystywanie seksualne podejmuje się ponadto poniższe działania:


1. powiadomienie rodziców o krzywdzeniu dziecka,


2. powiadomienie prokuratury,


3. skierowanie sprawy do Komisji Dyscyplinarnej przy Kuratorze Oświaty



5. W przypadku, gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili rodzice/opiekunowie prawni dziecka, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone, należy o tym fakcie poinformować rodziców/opiekunów prawnych dziecka na piśmie.

§ 6

Procedura interwencji w sytuacji krzywdzenia dziecka w przedszkolu przez rówieśnika.

1. Osoba podejrzewająca krzywdzenie dziecka w przedszkolu przez rówieśnika lub krzywdzone dziecko zgłasza problem nauczycielowi.


2. Nauczyciel wykorzystując formę „Rady Dziecięcej” przeprowadza na forum grupy rozmowę z poszkodowanym oraz z dzieckiem oskarżonym o skrzywdzenie. Rozmowa opiera się o odczucia i motywacje uczestników zdarzenia i kończy się ustaleniem formy zadośćuczynienia krzywdzącego wobec poszkodowanego.


3. Po przeprowadzeniu „Dziecięcej Rady”, nauczyciel obserwuje zachowanie uczestników zdarzenia, starając się w porę wyeliminować/zapobiec podobnym zdarzeniom/ zachowaniom niepożądanym.


4. W przypadku bardziej skomplikowanym nauczyciel zgłasza problem do pracownika wskazanego przez dyrektora lub do dyrektora.


5. Nauczyciel, pracownik wskazany przez dyrektora lub dyrektor przeprowadza rozmowę osobno z rodzicami dziecka krzywdzącego i krzywdzonego.


6. Dyrektor powołuje zespół interwencyjny w skład, którego mogą wchodzić: nauczyciel, pracownik wskazany przez dyrektora, dyrektor, inni nauczyciele i pracownicy przedszkola, którzy znają problem i mogą przyczynić się do jego rozwiązania.

§ 7

Procedura interwencji w sytuacji krzywdzenia dziecka w przedszkolu przez osobę trzecią.

1. Pracownik będący świadkiem krzywdzenia dziecka przez osobę trzecią zgłasza problem nauczycielowi, pracownikowi wyznaczonemu przez dyrektora, dyrektorowi.


2. Krzywdzonemu dziecku zostaje udzielone wsparcie nauczyciela, pedagoga i psychologa.


3. Nauczyciel, pracownik wyznaczony przez dyrektora, dyrektor przeprowadzają rozmowę z osobą trzecią na temat zdarzenia. Osoba ta zostaje pouczona, że jeżeli ma zastrzeżenia do zachowania dziecka, którego dotyczyło zdarzenie, to ma prawo rozmawiać na ten temat tylko i wyłącznie z osobami dorosłymi, tzn. z rodzicami tego dziecka, dyrektorem, nauczycielem, pedagogiem, psychologiem lub wychowawcą. Niedopuszczalne jest stosowanie wszelkiego rodzaju agresji słownej i fizycznej wobec dziecka.


4. O zaistniałym fakcie krzywdzenia dziecka i przeprowadzonych rozmowach zostają powiadomieni rodzice/prawni opiekunowie tego dziecka.


5. W przypadkach bardziej skomplikowanych (przemocy z uszczerbkiem na zdrowiu, wykorzystaniem seksualnym lub/i zagrożeniem życia) oraz w przypadku powtarzających się aktów przemocy dyrektor przedszkola powiadamia o fakcie Policję.

§ 8

Z przebiegu obserwacji i interwencji opisanych w § 4, 5, 7 sporządza się odpowiednio notatkę ze zdarzenia lub/i kartę interwencji (Załącznik nr 3 i nr 4 do Standardów). Kartę załącza się do akt osobowych dziecka.

Wszyscy pracownicy przedszkola i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych podjęły informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, zobowiązane są do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.

Rozdział IV

Zasady ochrony wizerunku dziecka

§ 9

1. Przedszkole zapewnia najwyższe standardy ochrony danych osobowych dzieci zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.


2. Przedszkole, uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku dziecka.

§ 10

1. Pracownikowi nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) na terenie przedszkola bez pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.


2. W celu uzyskania zgody, o której mowa powyżej, pracownik może skontaktować się z opiekunem dziecka i ustalić procedurę uzyskania zgody. Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna dziecka – bez wiedzy i zgody tego opiekuna.


3. Jeżeli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak: zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda rodzica lub opiekuna prawnego na utrwalanie wizerunku dziecka nie jest wymagana.

§§ 11

1. Upublicznienie przez pracownika przedszkola wizerunku dziecka utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo), wymaga pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.


2. Pisemna zgoda, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać informację, gdzie będzie umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany.

Rozdział V

Monitoring stosowania Polityki

§ 12

1. Dyrektor wyznacza w przedszkolu osobę odpowiedzialną za Standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem.


2. Osoba, o której mowa w pkt. 1, odpowiedzialna jest za monitorowanie realizacji Standardów, reagowanie na sygnały ich naruszenia, prowadzenie rejestru zgłoszeń oraz proponowanie zmian w Standardach.


3. Osoba, o której mowa w pkt. 1, przeprowadza wśród pracownikówprzedszkola raz na 12 miesięcy ankietę monitorującą poziom realizacji Standardów. Wzór ankiety stanowi Załącznik nr 5 do niniejszych Standardów.


4. W ankiecie pracownicy mogą proponować zmiany Standardów oraz wskazywać ich naruszenia w przedszkolu.


5. Osoba, o której mowa w pkt. 1 na podstawie analizy wypełnionych przez pracowników ankiet, sporządza raport z monitoringu, który przekazuje dyrektorowi.


6. Dyrektor wprowadza do Standardów niezbędne zmiany i przedstawia pracownikom oraz opiekunom dzieci nowe zapisy Standardów.

Rozdział VII

Zasady bezpiecznych relacji personel – dziecko

§ 13

1. Pracownicy przedszkola zobowiązani są do poszanowania godności dziecka jako osoby:


1. akceptują je, uznają jego prawa, rozwijają samodzielność myślenia i refleksyjność oraz pozwalają mu wyrażać własne poglądy,


2. traktują każde dziecko indywidualnie, starając się rozumieć jego potrzeby i wspomagać jego możliwości,


3. wychowują dziecko w duchu odpowiedzialności za własne czyny i ponoszenia konsekwencji dokonanych wyborów.



2. Stosunek pracowników do wychowanka przedszkola cechować powinny: życzliwość, wyrozumiałość i cierpliwość, a jednocześnie stanowczość i konsekwencja w stosowaniu ustalonych kryteriów wymagań.


3. Pracowników obowiązuje obiektywizm, sprawiedliwość, bezinteresowność i szacunek w traktowaniu i ocenie każdego dziecka bez względu na okoliczności.


4. Rodzice/opiekunowie prawni dziecka mają prawo do wszelkich informacji na temat jego funkcjonowania na terenie przedszkola.


5. Informacje na temat dziecka udzielane są jedynie jego rodzicom/opiekunom prawnym.


6. Wychowankowie przedszkola mogą być odbierani z placówki jedynie przez rodziców/opiekunów prawnych lub osoby przez nich upoważnione na piśmie.

Rozdział VII

Przepisy końcowe

§ 14

1. Standardy wchodzą w życie z dniem ich ogłoszenia.


2. Dyrektor zapoznaje wszystkich pracowników ze Standardami, co jest poświadczone przez nich własnoręcznym podpisem. Dokument znajduje się w dostępnym dla pracowników miejscu.


3. Rodzice/opiekunowie prawni mogą zapoznać się ze Standardami poprzez udostępnienie dokumentu w wyznaczonym miejscu w przedszkolu oraz zamieszczenie Standardów na stronie internetowej placówki.

Załączniki do pobrania

Załącznik nr 1. Notatka ze zdarzenia - pobierz

Załącznik nr 2. Zasady bezpiecznej rekrutacji personelu pobierz

Załącznik nr 2. Oświadczenie o niekaralności i zobowiązaniu do przestrzegania
podstawowych zasad ochrony dzieci pobierz

Załącznik nr 4. - Karta interwencji pobierz

Załącznik nr 5. - Monitoring standardów – ankieta pobierz